Εκήβολος : Ετήσια έκδοση της Ελληνικής Ακαδημίας Φυσικής Αγωγής

http://www.pe.uth.gr/hape/images/stories/ekivolos/ekibolos_2013.pdf

Η Φυσική Αγωγή στην Εποχή της Κρίσης
΢την σημερινή εποχή της οικονομικής κρίσης όλα τίθενται σε αμφισβήτηση. ΢την
προσπάθεια αξιολόγησης με στόχο τη μείωση των δαπανών και στην παιδεία το μάθημα
της Φυσικής Αγωγής όπως και τα υπόλοιπα θα μπει στο μικροσκόπιο και η αναγκαιότητά
του θα αξιολογηθεί. Ο ρόλος της Φυσικής Αγωγής σήμερα είναι πιο σημαντικός από ποτέ!
Είναι ένα από τα εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να μειωθεί η κρίση της
αύξησης παχυσαρκίας που είναι από τα σημαντικότερα προβλήματα της γενιάς μας. Ο
ρόλος της Φυσικής Αγωγής έχει υποβαθμιστεί γιατί τα τελευταία χρόνια η επικέντρωση
των προγραμμάτων αφορούσε κυρίως στην τη βελτίωση των αθλητικών δεξιοτήτων και
στην αθλητική επίδοση. Παρακολουθώντας τα διεθνή δεδομένα φαίνεται ότι στις πιο
προηγμένες αθλητικά χώρες, ο ρόλος της Φ.Α. αλλάζει από την προετοιμασία αθλητών
στην αύξηση της φυσικής δραστηριοποίησης. Η στόχευση σε αθλητές οδηγούσε στην
προβολή των λίγων και ικανών και την απομάκρυνση των μεσαίων και λιγότερων ικανών
που είναι και οι περισσότεροι. Αυτή η κατεύθυνση της Φ.Α. έχει αποτύχει ιδιαίτερα στους
νέους που την χρειάζονται περισσότερο αφού τους οδηγεί στα παρακάτω αποτελέσματα:
 Περισσότεροι από τα μισά παιδιά ηλικίας 12-21 δεν δραστηριοποιούνται σωματικά σε
τακτική βάση.
 Η σωματική δραστηριότητα, μειώνεται δραματικά με την ηλικία και ιδιαίτερα κατά την
εφηβεία.
 Σα κορίτσια είναι λιγότερο σωματικά δραστήρια από τα αγόρια και τα κατατάσσει σε
ομάδα υψηλού κινδύνου.
Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι το μάθημα της Φ.Α. μπορεί να βοηθήσει σε ένα
ευρύ φάσμα στόχων που ξεκινά από την βελτίωση και διατήρηση της υγείας και φτάνει
μέχρι την ανάδειξη αθλητών και την υψηλή επίδοση. Ο ρόλος της Φ.Α. στη βελτίωση και
διατήρηση της υγείας είναι σημαντικότερος στους ανθρώπους της σημερινής κοινωνίας και
αφορά μεγαλύτερο κοινό. Η Φ.Α. είναι ίσως το μοναδικό μάθημα που μπορεί να επηρεάσει
θετικά προς την εξάλειψη του φαινομένου της παχυσαρκίας, της υποκινητικότητας και των
χρόνιων παθήσεων που συνδέονται με αυτήν. Σήμερα εφαρμόζονται πειραματικά
προγράμματα Φυσικής Αγωγής που βοηθούν τους μαθητές-τριες να:
 Αποκτήσουν τις δεξιότητες και τις γνώσεις που χρειάζονται για να μπορούν να
απολαμβάνουν τη φυσική δραστηριότητα
 Αναπτύξουν εμπιστοσύνη στις σωματικές τους ικανότητες
 Κατανοήσουν ότι μπορεί κάποιος να είναι φυσικά δραστήριος χωρίς να είναι αθλητής.
 Κατανοήσουν τη σημασία και τα οφέλη της άσκησης δια βίου.
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα ερευνητικά δεδομένα που να δείχνουν ότι τα παιδιά που
είχαν καθημερινή Φ.Α. γίνονται καλύτεροι στα θεωρητικά μαθήματα. Υπάρχουν 3
αποτελέσματα ερευνών που δείχνουν ότι με την άσκηση αυξάνεται η κυκλοφορία του
αίματος στον εγκέφαλο και έτσι βοηθά στις νοητικές λειτουργίες. Μπορούμε όμως να
πούμε με σιγουριά ότι σύμφωνα με την έκθεση ορόσημο του Surgeon General (1996) με τίτλο
«Φυσική δραστηριότητα και υγεία», οι ενήλικες που είναι φυσικά δραστήριοι καθ’ όλη τη
διάρκεια της ζωής τους:
 Έχουν μειωμένο κίνδυνο για καρδιοπάθειες
 Έχουν χαμηλότερο κίνδυνο για ορισμένους τύπους καρκίνου
 Έχουν μειωμένες πιθανότητες εθισμού στα ναρκωτικά και στο αλκοόλ
 Έχουν μειωμένες πιθανότητες κατάθλιψης
 Χειρίζονται στρες καλύτερα
 Ζουν υγιείς και ίσως περισσότερα χρόνια
 Γνωρίζουμε επίσης ότι για τους νέους, η σωματική άσκηση μπορεί να είναι μια θετική
εναλλακτική πρόταση και αποτρέπει από τη συμμετοχή σε παράνομες και
εγκληματικές δραστηριότητες.
Η Φυσική Αγωγή θα πρέπει να είναι το μάθημα που παρέχει γνώσεις για αυτά τα κρίσιμα
ζητήματα υγείας και ευεξίας. Από έρευνα που χρηματοδοτήθηκε από το President's Council
on Physical Fitness and Sports των ΗΠΑ αποκάλυψε τους λόγους για τους οποίους ορισμένοι
ενήλικες είναι σωματικά δραστήριοι καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής τους.
 Απολαμβάνουν τη σωματική δραστηριότητα.
 Έχουν μια θετική στάση προς άσκηση.
 Είναι ενήμεροι για τα οφέλη της άσκησης.
 Έχουν συμμετάσχει με επιτυχία σε προγράμματα άσκησης ή σε σπορ στο παρελθόν.
Το πρόγραμμα ΦΑ θα πρέπει να είναι «Οδηγός για τη διαδικασία να γίνει κάποιος
σωματικά δραστήριος και υγιής δια βίου». Θα πρέπει να τονισθεί οι μόνοι που μπορούν
να προωθήσουν αυτή την ιδέα στους μαθητές και την κοινωνία είναι οι εκπ/κοί ΦΑ και οι
επιστήμονες του χώρου. Πρέπει να ληφθούν πρωτοβουλίες από τους εκπαιδευτικούς και να
διαδραματίσουν ενεργό ρόλο προληπτικά για να ενημερώσουν για τη σημασία του
προγράμματός ΦΑ. Προσπαθώντας να απαντήσουμε στο ερώτημα "Τι είναι πιο βασικό και
απαραίτητο από την υγεία μας;" καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η «άσκηση και η
φυσική δραστηριοποίηση είναι εξ ίσου απαραίτητη όσο και οι γνώσεις που
παρέχονται στα άλλα μαθήματα και ίσως .. πιο αναγκαία, επειδή η υγεία αξίζει
περισσότερο από τη μάθηση" .
Σο παρόν τεύχος είναι αφιερωμένο στη Φυσική Αγωγή στο Λύκειο, β) τα συμπεράσματα
από τις εισηγήσεις των Σχολικών συμβούλων που πραγματοποιήθηκαν στο 1ο
Επιστημονικό Φόρουμ Σχ. Συμβούλων ΦΑ που διεξήχθη στο Επιστημονικό συνέδριο της
Κομοτηνής τον Μάιο του 2013 και γ) περίληψη διδακτορικής διατριβής σε σχετικό θέμα.
Γιώργος Σζέτζης,
Αναπληρωτής Καθηγητής, ΣΕΥΑΑ/ΑΠΘ
Πρόεδρος Ελληνικής Ακαδημίας Φυσικής Αγωγής